We maken ons grote zorgen over de bestaanszekerheid van Almeerders
Een financieel kwetsbare groep Almeerders konden we in 2022 compenseren met een eenmalige energietoeslag van € 1.300. Ook studenten kunnen gebruik maken van deze regeling. Toch maken we ons grote zorgen over de bestaanszekerheid van Almeerders. De stijgende energieprijzen raken ons allemaal. In combinatie met de recordhoge inflatie op brandstof en voedsel stelt dit veel huishoudens voor een grote opgave. Het Rijk zal met de recente maatregelen de grootste financiële klappen voor inwoners opvangen. Tegelijkertijd zullen veel huishoudens alsnog in de knel raken.
Als gemeente hebben we niet de financiële middelen om inwoners die in de knel zitten financieel te helpen. We kunnen wel een maximale bijdrage leveren samen met corporaties, bedrijven en maatschappelijke partners. Dit gaan we dan ook doen. We werken aan een brede, integrale aanpak waarbij maatwerk centraal staat. Een aanpak gebaseerd op signalen uit de wijken en buurten waarbij we snel anticiperen op wat nodig is. We maken daarbij optimaal gebruik van bestaande instrumenten en regelingen, bijvoorbeeld het Financieel Huis en budgetcoaches. Waar dit nodig is schromen we niet om dit snel uit te breiden om zoveel mogelijk Almeerders te kunnen helpen. We proberen daarbij ook nadrukkelijk mensen naar (meer) betaald werk te begeleiden. Met de verhoging van het minimumloon kan dit inwoners ook verlichting geven. In het najaar van 2022 informeren wij de gemeenteraad over onze aanpak in 2023.
Inburgering is een nieuwe taak van de gemeente
Vanaf 1 januari 2022 is de Wet Inburgering van kracht. De afgelopen jaren hebben we ons hierop voorbereid en zijn afspraken gemaakt met verschillende partijen met wie we gezamenlijk optrekken om nieuwkomers zo goed mogelijk te laten inburgeren. Hoe we willen werken is vastgelegd in het beleidskader Inburgering wat in september 2021 door de gemeenteraad is vastgesteld. Het doel is om deze inburgeraars zo snel mogelijk te laten beginnen met hun inburgering en vervolgens naar werk of een opleiding te begeleiden. In de praktijk betekent dit dat voor elke inburgeraar er een individueel plan inburgering en participatie wordt opgesteld.
We monitoren en evalueren daarom grondig
We hebben met de gemeenteraad ook afgesproken dat we hen hierover informeren. Dit is ook onderdeel van de nieuwe wet. De indicatoren die door het Rijk zijn vastgesteld zijn voor wat betreft de monitoring zijn:
- deelname en afronding van de onderdelen van de inburgeringsplicht;
- de leerroute die is gevolgd;
- het behaalde taalniveau na afronding van het inburgeringstraject;
- de mate van arbeidsparticipatie (aantal uur, vorm van participatie).
De voortgang van het inburgeringsproces wordt gemonitord aan de hand van een aantal subdoelen. Deze gaan over het tijdig beginnen van het traject, de doorlooptijd van het traject, het maatwerk, de dualiteit en de kwaliteit van de uitvoering en de inhoud van het traject.
We gaan alle inwoners die vormen van ondersteuning krijgen vanaf 2023 opnieuw indiceren
Dit gaat om individuele begeleiding, dagbesteding en huishoudelijke ondersteuning gestart en komt voort uit de aanbesteding uit 2022. Hiervoor is een nieuwe werkwijze ontwikkeld. We gaan –vanuit procesregie- intensiever samenwerken met de inwoner (of klant) en de zorgaanbieder. Door het gezamenlijk stellen van doelen, het sturen op kwaliteit en meten van effecten van de ondersteuning kunnen we passender indiceren. We sturen op de betaalbaarheid van de Wmo, ook op de lange termijn en onderzoeken alternatieven in de samenwerking met o.a. welzijn.
Voor de klassieke voorzieningen hebben we een aantal maatregelen ingezet die in 2023 moeten leiden tot stabilisatie van de uitgaven. We gaan verder met de doorontwikkeling van de Buurtmobiel Almere (voorheen CUS), inzet op beschikbare voorzieningen in de wijk (de zgn. voorliggende voorzieningen) en inzet op algemeen (gebruikelijke) voorzieningen.
In 2023 wordt een groeimodel voor de wijkteams ontwikkeld
Wij hebben hierbij aandacht voor de groeiende stadsdelen Almere Hout en Almere Poort. Hierin wordt ook het wijkteam in het centrum van Almere Stad meegenomen omdat daar sprake is van inbreiding. Dit is belangrijk in het streven om voor alle Almeerders ondersteuning dichtbij en afgestemd op hun behoeften te organiseren. We evalueren het experiment met verlengde inzet vanuit de wijkteams en indien gewenst bepalen we of en hoe dit uitgerold kan worden over de hele stad. Verder worden alle wijkwerkers getraind in Stress Sensitieve Dienstverlening.
De doordecentralisatie van het Beschermd Wonen gaat plaatsvinden per 1 januari 2024
Op dit moment is Almere als centrumgemeente – in samenwerking met de regiogemeenten– nog verantwoordelijk voor het opstellen van beleid en besteding van de middelen voor zorg en ondersteuning aan kwetsbare inwoners met ernstige psychische problemen in heel Flevoland. De doordecentralisatie betekent dat deze verantwoordelijkheid bij de individuele gemeenten komt te liggen. Tevens komt er vanuit het Rijk een nieuw financieel verdeelmodel dat per 1 januari 2024 wordt ingevoerd, met een ingroeipad van meerdere jaren.
Met de andere Flevolandse gemeenten hebben wij afgesproken nauw samen te blijven werken, en bereiden wij ons reeds een aantal jaren voor op deze transformatie. In 2022 is gezamenlijk, en met inbreng van zorgaanbieders, een plan gemaakt voor het op-, om- en afbouwen van bestaande voorzieningen. Dat is nodig omdat inwoners die voorheen naar een instelling voor Beschermd Wonen zouden verhuizen, nu steeds vaker in de wijk komen of blijven wonen. Op basis van dit plan wordt nu gewerkt aan een gedifferentieerd aanbod dat aansluit bij de zorgbehoefte. In 2023 zetten we onder meer de pilots Beschut Wonen en Gewoon Thuis, die de afgelopen jaren hebben gedraaid, om naar regulier aanbod. Het gaat hier om vormen van ambulante begeleiding die het mogelijk maken voor kwetsbare inwoners om thuis te blijven wonen of eerder uit te stromen.
Als gevolg van de landelijke coronamaatregelen is ingezet op eenpersoonsopvang
Tot de coronacrisis was de Maatschappelijke Opvang vormgegeven met meerdere cliënten op een kamer. De nieuwe ervaringen met deze vorm van opvang in 2020 en 2021 hebben tot inzichten geleid. Inmiddels zetten we in op duurzame vernieuwing van de opvang; we sluiten daarbij aan op de landelijke brede aanpak van dakloosheid. We doen dat in Flevoland in regionaal verband (Almere is centrumgemeente). Onderdeel daarvan is dat ook in Almere een Housing First pilot is gestart, waarmee wij verwachten dat de behoefte aan opvang met 24-uurs begeleiding op termijn afneemt. Daarnaast wordt in 2022 – ook in regionaal verband – een plan van aanpak opgesteld om de gezinsopvang in 2023 anders in te kunnen richten.
In de Vrouwenopvang is de afgelopen jaren gewerkt aan het aanpakken van knelpunten die uit eerdere onderzoeken naar voren zijn gekomen
In 2022 betekent dat onder meer het realiseren van een volwaardige plegeraanpak, interventies gericht op het voorkomen van de noodzaak tot opvang in het Oranje Huis en het verbeteren van de nazorg voor cliënten die uitstromen. Dit wordt in 2023 voortgezet. Daarnaast wordt in 2023 meer ingezet op ambulantisering, met als doel om de instroom in de Vrouwenopvang te stabiliseren en de uitstroom te vergemakkelijken. Deze aanpak betreft een regionale samenwerking tussen de regio's Flevoland en Gooi- en Vechtstreek.
Wonen en zorg
Landelijk én in Almere is het streven dat inwoners op een prettige manier 'zo thuis mogelijk’ kunnen opgroeien en wonen. Dit geldt voor jeugd en volwassenen en ook voor de groeiende groep ouderen in de stad. Ook (psychisch) kwetsbare inwoners horen daarbij. In de Opgave Wonen en Zorg richten we ons op het in samenhang en passend organiseren van wonen en zorg voor deze kwetsbare doelgroep. Daarbij is er ook nadrukkelijk aandacht voor draagkracht en draagvlak in de wijk. Een groot knelpunt waar deze opgave zich mee bezighoudt, is de beschikbaarheid van geschikte woonplekken.
Onder meer zijn in 2021 een afwegingskader woonzorg-initiatieven en een woonzorgprogrammering opgesteld, en is in 2022 de huisvestingsverordening aangepast met een andere systematiek voor het uitgeven van urgentie aan mensen die kunnen uitstromen uit een zorginstelling. Er wordt nauw samengewerkt met partners (woningcorporaties en zorgpartijen), o.m. in het convenant ‘Thuis in de Wijk’. Daarnaast zijn er diverse activiteiten en pilots voor het vergroten van de uitstroom en het realiseren van een groter en passender aanbod van woonmogelijkheden met passende ondersteuning.
De opgave is nog lang niet klaar en het werken aan de opgave wordt gecontinueerd met focus op de volgende ambities:
- Zorgen dat er voldoende (kwalitatief goede) woningen worden toegewezen aan, en ontwikkeld voor, aandachtsgroepen. Zodat vraag en aanbod beter in balans zijn;
- De uitstroom uit 24-uursinstellinen vergroten en instroom voorkomen.
- Het draagvlak en de draagkracht vergroten dan wel behouden in de wijken. Zodat Almeerders op een prettige manier kunnen wonen.